Deel het bericht “raapzaad 25: Het wessingboerbos”
Rianne (30) en Marijke (35) Luring groeiden op in Onstwedde, op de boerderij Landleven, het biologisch-dynamisch veebedrijf van de ouders. Marijke is kaasmaakster op de boerderij en runt de boerderijwinkel, Rianne is landschapsarchitect. Ze werden vrij gelaten in hun carrièrekeuze maar besloten vier jaar geleden iets toe te voegen aan het familiebedrijf, ze begonnen met een groot voedselbos in Wessinghuizen, een buurtschap ten noordoosten van Onstwedde. Het Wessingboerbos is de doopnaam.
In het prachtige, half open landschap vlak naast het beekdal van de Ruiten Aa hebben de zussen inmiddels ruim 5.000 struiken en bomen geplant. Met de hulp van tientallen vrijwilligers en tientallen liters soep is een kickstart aan deze nieuwe vorm van landbouw gegeven. Voedselbossen laten zich moeilijk onder een noemer vangen. Om het plan zo ecologisch te maken zijn de natuurlijke omstandigheden sterk bepalend. De kwaliteit van de grond, de hoogteverschillen, de waterhuishouding, de wind en de loop van het zonlicht etc. zijn parameters die de plantkeuze en ontwerp sterk bepalen. Het is niet de bedoeling dat met veel toevoer van chemie en techniek het eindresultaat, de oogst, naar de hand wordt gezet. En dat is al een groot verschil met de gangbare akkerbouw waar de bodem als een substraat wordt beschouwd waar met bestrijdingsmiddelen, kunstmest en techniek de groei en oogst van gewassen dwingen. Bovendien is er veel energie van buiten nodig.
Maar ook de bedenkers van een voedselbos drukken in het begin een grote stempel op het ontwerp van het systeem. Het Wessingboerbos bestaat uit zes onderdelen die variëren van een deel waarin de bomen min of meer hun gang kunnen gaan en dat weinig productie oplevert maar wel de grond geschikt maakt voor andere teelten tot vrij strakke rijen fruitbomen waar efficiënt geoogst kan worden. Middenin ontstaat een warmere zone waar druiven, vijgen en perziken kunnen groeien. Aan de randen staat, net als bij echte bossen, het kleinfruit dat wil zeggen tientallen soorten bessenstruiken. Een ander deel is bedoeld voor de productie van hakhout, want als er geen kunstmest gebruikt wordt dan zijn mulch (vaak houtsnippers), compost en dierlijke mest de juiste vormen van bodemverbetering en -bemesting.
De voorouders van de familie Luring boerden al ruim tweehonderd jaar in dit gebied. Dat is wellicht één van de redenen waarom in het ontwerp ook rekening is gehouden met het herstellen van een oorspronkelijk houtwal en een paar lanen. De tracés daarvan vonden ze terug op oude kaarten van ver voor de ruilverkavelingen van vijftig jaar geleden.
Rianne en Marijke beseffen dat ze een goede startpositie hebben: het akkerland is van de familie en hoeft niet à la minuut geld op te brengen, de boerderijwinkel is er voor de verkoop van de oogst en levert veel supporters op. De eerste bessen kunnen er over paar maanden verkocht worden. Als over een jaar of vijf de oogsten te groot worden dan zijn er allerlei vormen van verwerking mogelijk en worden er afspraken gemaakt met lokale (horeca)ondernemers. Wesssing, Gronings voor Westerwolde, is een gebied waar buitenstaanders langzaam ontdekken hoe mooi het is.
Het natuurschoon zit in het oude landschap met zijn beekdalen en essen. Inclusief bijvoorbeeld de kwartel, veldleeuwerik en geelgors die in het Wessingboerbos al zijn waargenomen.
Rianne en Marijke hebben er zin in. Een niet te onderschatten kracht van de twee is dat ze op een boerderij zijn opgegroeid. Ze weten wat volhouden betekent en dat je de natuur een handje kan helpen maar vooral ook zijn gang moet laten gaan. Ik was er op bezoek met vriend Simon Wijma.