Het planten van bomen en struiken op boerderijen met permacultuur is een hoeksteen van de methode. Het was in de gangbare landbouw ook niet ongewoon, denk bijvoorbeeld aan de houtwallen in de Fries-Groningse woudstreken, maar bij het groter en vlakker worden van de percelen werden ze een sta in de weg. Prikkeldraad is afdoende. De laatste tien jaar is er een herwaardering en zijn er diverse boeren die het planten van bomen en struiken in hun bouwplan opnemen. Er zijn praktische voordelen. Bomen breken de wind en creëren schaduw waardoor ze het uitdrogen en de erosie van de bodem tegengaan. Graast er vee dan hebben de dieren veel baat bij schaduw op warme en hete dagen.
Bomen binden CO2 uit de lucht, produceren hiermee nieuwe bladeren en takken. Vallend blad, gesnoeid en versnipperd hout vergroot het organisch materiaal in de bodem en versterkt daarmee het bodemleven. Bovendien kunnen dergelijke bodems meer water opnemen als de hemelsluizen opengaan.
Houtwallen hebben kleine hoogteverschillen en vaak een zonkant en schaduwkant. Dat gecombineerd met een variëteit aan kruiden, grassen, struiken maakt ze kleine hot spots van soorten. De ecologische betekenis is groter: voor veel insecten en kleine dieren zijn de houtwallen wandelpaden om naar andere leefgebieden met voedsel en soortgenoten te komen.
En ja, het gaat om opbrengst: de bomen leveren fruit, noten of hout op. Hiervoor moet de boer wel een aantal jaar wachten. Dat betekent dat er eerst geïnvesteerd wordt en pas later rendement is.
De Wageningse Universiteit heeft een werkgroep die vijf jaar bezig is met het ontdekken van de slimste methode en het analyseren van de baten en kosten van bomenlandbouw. Dat heet natuurlijk niet zo, boeren en onderzoekers hebben het dan over agroforestry. Veel hipper. Zie werkgroep agroforestry in Wageningen: Klik hier
Een paar voorbeelden van boeren met bomen op YouTube:
Melkvee en kaasboerderij de Ruurhoeve, Hoogeloon: Klik hier
Akkerbouwbedrijf Kwaalburgse hoeve, Alphen: Klik hier
Vleesveebedrijf de Hannahoeve, Westerhove :Klik hier